در ادامه مطلب پیشین با عنوان «دانش‌بنیان شدن شرکت‌ها به چه معناست؟» می‌خواهیم توضیح دهیم که فرایند دانش‌بنیان شدن یک شرکت به چه صورت است؟ معیارهای دانش‌بنیان شدن چیست؟ داشتن یک شرکت دانش‌بنیان ، چه مزایایی را شامل حال آن شرکت خواهد کرد؟
چطور یک شرکت را دانش‌بنیان ثبت کنیم ؟
سوالی که می‌تواند برای شما به عنوان یک فرد تحصیل کرده و صاحب ایده مطرح باشد این است که چطور می‌شود یک شرکت دانش‌بنیان ثبت کرد؟ آیا از ابتدا باید برای ثبت شرکت به این عنوان در سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، اقدام کرد یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید گفت که در هنگام ثبت، هيچ تفاوتي بين شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر شرکت‌ها نبوده و مراحل ثبت شرکت باید بصورت عادي و طبق روال در اداره کل ثبت شرکت‌هاي سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، طی شود. بنابراین اشخاص حقیقی ابتدا باید به صورت حقوقی شرکت خود را ثبت کنند و پس از دریافت شناسه ملی به عنوان یک شخص حقوقی از سامانه www.ilenc.ir، می‌توانند با مراجعه به سایت www.daneshbonyan.ir وارد فرایند ثبت‌نام و ارزیابی شرکت‌ها، مطابق با آئین‌نامه‌ها و قوانین مصوب در کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان، شده و مراحل احراز صلاحیت بهه عنوان یک شرکت دانش‌بنیان را بدون پرداخت هیچ‌گونه هزینه‌ای، طی نمایند.
وجود این عنوان در نام ثبتی و یا اساسنامه شرکت، موجب دانش‌بنیان شدن شرکت نخواهد بود و می‌بایست همانند دیگر شرکت‌ها اطلاعات خود را در سامانه .reg.daneshbonyan.ir وارد كرده و بر اساس فرايندهایی که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد، ارزيابي شوند. شایان ذکر است که شرکت‌هایی که قسمتی از سهام آنها متعلق به شخص حقیقی با تابعیت غیر ایرانی هم باشد، می‌توانند فرایند دانش‌بنیانی شرکت را بدون مشکل انجام دهند.
کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان
بر طبق ماده (3) آیین نامه اجرایی قانون به منظور تشخیص معیارهای ارزیابی شرکت‌ها و نظارت بر اجرا، کارگروه ارزیابی و تشخیص شرکت‌های دانش‌بنیان با افراد زیر تشکیل شد:
- معاون علمی و فناوری رئیس جمهور(رئیس کارگروه)
- نماینده وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
- نماینده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
- نماینده وزارت صنعت، معدن و تجارت
- نماینده وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح
- نماینده وزارت جهاد کشاورزی
- نماینده وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
- سه نفر صاحب‌نظر در حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان به پیشنهاد کارگروه و حکم رئیس کارگروه
- یک نفر صاحب‌نظر به پیشنهاد اتاق بازرگانی صنایع، معادن و کشاورزی ایران
- نماینده معاونت علمی و فناوری رئیس جمهور
- مدیرعامل صندوق نوآوری و شکوفایی
معیارهای عمومی و اختصاصی برای دانش‌بنیان شدن شرکت‌ها
شاخص‌های تشخیص شرکت‌های دانش‌بنیان به دو دسته شاخص‌های عمومی و اختصاصی تقسیم می‌شوند. شرکت‌های متقاضی باید علاوه بر شاخص‌های عمومی، شرایط مشخص‌شده در یکی از سه دسته شاخص‌های اختصاصی را نیز احراز نمایند.
الف) معیارهای عمومی
برای ورود به مرحله ارزیابی می‌بایست حداقل دو سوم از اعضای هیات‌مدیره‌ی شرکت، حداقل دو مورد از شرایط ذیل را احراز کنند:
- حداقل دارای مدرک کارشناسی باشند.
- حداقل سه سال سابقه‌ی فعالیت کاری یا علمی در حوزه‌ی فعالیت شرکت و یا سابقه‌ی مدیریتی داشته باشند.
- حداقل یک اختراع ثبت شده‌ی ارزیابی‌شده‌ی داخلی یا یک اختراع بین‌المللی مرتبط با حوزه‌ی کاری شرکت داشته‌باشند.
- نیمی از درآمد ناشی از فروش محصولات و خدمات دانش‌بنیان از طریق قرارداد باشد. (به استثناي شرکت‌هایی که در مرحله‌ی تجاري‌سازي اولین کالاي دانش‌بنیان هستند، مشروط بر آن که داراي تولید پایلوت موفق همراه با استاندارد و داراي بازار مطمئن یا اعلام نیاز معتبر همراه با قرارداد تولید کالا باشند).
- سابقه بیمه پرداختی برای حداقل 3 نفر از کارکنان تمام وقت شرکت، حداقل 6 ماه باشد.
- عدم سوءسابقه و تخلفات مکرر در انجام تعهدات قبلی با وجود امکان انجام تعهدات.
ب) معیارهای اختصاصی
شرکت متقاضی باید علاوه بر دارا بودن شاخص‌های عمومی، واجد کلیه شرایط اختصاصی در یکی از سه دسته‌ی شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدی، نوپا و صنعتی تقسیم‌بندی می‌شوند که هر دسته متناسب با شرایط خود از حمایت‌های متفاوتی برخوردار خواهند بود.
شرکت‌های تولیدکننده کالا و خدمات دانش‌بنیان:
شرکت‌هایی هستند که حداقل 50 درصد از درآمد یک سال مالی گذشته شرکت که در اظهارنامه مالیاتی شرکت ارئه شده باشد، ناشی از فروش کالاها و خدمات دانش‌بنیان بوده باشد و همچنین شرکت می‌بایست حداقل دارای معادل 3 نفر نیروی انسانی تمام وقت باشد.
شرکت‌های نوپا:
شرکت‌هایی هستند که بتوانند کالاها و خدمات دانش‌بنیان مورد تأیید را حداقل در حد نمونه آزمایشگاهی ارائه نمایند و حداقل دارای معادل 2 نفر نیروی انسانی پاره وقت بوده که حداقل یک نفز از آنها در موضوع کالا و خدمات دانش‌بنیان متخصص باشند و اینکه بیشتر از 3 سال از ثبت شرکت نگذشته باشد.
شرکت‌های صنعتی دانش‌بنیان:
این گروه از شرکت‌ها خود به دو نوع تقسیم خواهند شد:
- حداقل 10 درصد از درآمد یک سال مالی گذشته که شرکت در اظهارنامه مالیاتی خود ثبت کرده است، ناشی از فروش کالاها و خدمات دانش‌بنیان مورد تأیید بوده باشد و همچنین دارای حداقل معادل 3 نفر نیروی انسانی تمام وقت باشد.
- حداقل 50 درصد از درآمد یک سال مالی گذشته شرکت، از محل فروش کالاهایی که لزوماً در فهرست کالاها و خدمات مورد تأیید نباشد اما با استفاده از تجهیزات یا فرایندهای مورد تأیید از منظر ماده 1 آیین‌نامه رسیده، باشد.
خصوصی یا دولتی بودن این شرکت‌ها
با توجه به این موضوع که اهداف تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان اهدافی نظیر ترغیب هیئت علمی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی برای فعالیت‌های بیشتر در رفع نیاز جامعه و امکان افزایش درآمد اعضای هیئت علمی، تجاری‌سازی یافته‌های پژوهشی، افزایش درآمدهای اختصاصی دانشگاه‌ها و واحدهای پژوهشی را شامل می‌شود بر اساس قوانین به دو گروه تقسیم خواهند شد:
- شرکت‌هایی که فقط اعضای هیات علمی مالک آن هستند، در صورتي كه سهام دانشگاه كمتر از 50 درصد باشد، شركت‌های دانش‌بنیان خصوصي هستند كه بايد تابع قانون تجارت باشند و در اداره ثبت شركت‌ها ثبت شوند.
- شرکت‌هایی که دانشگاه‌ها نیز در آن مالکیت دارند، درصورتي كه سهام دانشگاه 50 درصد يا بيشتر باشد، شركت‌های دانش‌بنيان دولتي به شمار می‌آیند.
احراز صلاحیت دانش‌بنیان بودن شرکت چه مزایایی خواهد داشت؟
در کشور، قانونی داریم به نام قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان که مدرن‌ترین قانون موجود در کشور است. این قانون در سال 89 تصویب شده است و مطابق با این قانون شرکت‌هایی که دانش‌بنیان بودن آنها احراز شده باشد می‌توانند از تسهیلات دولتی زیر نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بهره‌مند شوند.
حمایت‌های ذیل قانون
معافیت گمرکی:
بر اساس ماده 4 دستورالعمل اجرایی موضوع ماده 22 آیین‌نامه اجرایی قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، این معافیت‌ها برای کالاهای غیر تجاری لحاظ خواهد شد. به این معنی که کالاهایی که به تشخیص گمرگ به صورت مستقیم برای فروش وارد می‌گردد مشمول این قانون نخواهد شد. کالاهای غیر تجاری که مشمول این معافیت خواهند شد به شرح زیر می‌باشد:
- کالای دانش‌بنیان برای مهندسی معکوس
- کالا و قطعات برای ساخت کالای دانش‌بنیان تا حد نمونه اولیه و پایلوت
- تجهیزات آزمایشگاهی، تست و کنترل کیفیت
- ماشین‌آلات خط تولید برای کالاهای دانش‌بنیان
برای کسب اطلاعات بیشتر در این خصوص به صفحه راهنمای اخذ معافیت عوارض، حقوق گمرکی و سود بازارگانی مراجعه نمایید.
تسهیلات مالی صندوق نوآوری شکوفایی:
صندوق نوآوری و شکوفایی: بر طبق ماده (5) قانون، صندوق نوآوری و شکوفایی به عنوان نهاد مالی ویژه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان، تاسیس شده است. برخی خدمات این صندوق تحت زیر فصل‌های زیر می‌باشند:
- وام قرض‌الحسنه برای تولید نمونه
- اعطای تسهیلات تجاری‌سازی
- ارائه ضمانت‌نامه
- ارائه خدمات لیزینگ
معافیت‌های مالیاتی:
شرکت‌های متقاضی پس از مراجعه به کارتابل خود، می‌توانند تقاضای معافیت مالیاتی خود را ارسال نمایند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه فرایندهای ارائه حمایت‌های مالیاتی مراجعه نمایید.
دریافت جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری:
طبق ماده (8) قانون حمایت از شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان، علی‌رغم محدودیت و ممنوعیت بهره‌برداری در شعاع 120 کیلومتری تهران و دیگر شهرهای بزرگ طبق مصوبات قبلی هیئت وزیران، این شرکت‌ها مجازند در محدوده شهر تهران و دیگر شهرها با رعایت مقررات زیست محیطی مستقر شوند و مجوزهای لازم را جهت صدور جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری دریافت کنند. اطلاعات بیشتر در راهنمای دریافت جواز تأسیس و پروانه بهره‌برداری قابل مشاهده می‌باشد.
حمایت از ساخت داخل کالاهای دانش‌بنیان:
از طریق این لینک تمام اطلاعات مربوط به حمایت‌های داخل قابل بررسی خواهد بود.
بیمه تأمین اجتماعی:
بر اساس توافق صورت گرفته با سازمان تأمین اجتماعی، کلیه شرکت‌ها و موسسأت دانش‌بنیان که نام آنها در سامانه دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری درج شده باشد، می‌توانند از تسهیلات ذیل بخشنامه‌های 14.3 و 14.9 درآمد استفاده کنند. لذا در خصوص قراردادهای مرتبط با بخشنامه مذکور، نیازی به پرداخت حق بیمه قراردادها نبوده و تنها بازرسی از دفاتر قانونی صورت خواهد گرفت.
بر اساس رایزنی‌های انجام گرفته توسط معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، سایر دستگاه‌ها نیز حمایت‌های خود را شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه خواهند کرد.
- تسهیلات سربازی افراد شرکت‌های دانش‌بنیان
- استقرار در کاربری مسکونی شهر تهران
- امتیاز ارتقای مرتبه اعضای هیات علمی
- واگذاری اراضی شهرک‌های صنعتی
- استفاده از بودجه پژوهشی دستگاه‌های اجرایی
- فن بازار ملی ایران
- امتیازات اضافه پخش تشویقی آگهی‌های صدا و سیما
- حمایت از ترویج شرکت‌ها در رسانه‌ها
- حمایت از ورود شرکت‌ها به بورس
- بسته حمایتی از شرکت‌های دانش‌بنیان حوزه سلامت
- تأمین نیروی انسانی کارآمد
همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری برنامه جامع توسعه کسب‌وکار شرکت‌های دانش‌بنیان را نیز در قالب حمایت‌های ذیل ارائه می‌نماید.
- برنامه حمایت از صادرات و تبادل فناوری
- ارائه مشاور (مالیاتی، بیمه و…)
- ارائه خدمات و نرم‌افزار حسابداری
- دوره‌های آموزشی (حضوری – مجازی)
- حمایت از ثبت پتنت
- تخفیف 50 درصدی خدمات آزمایشگاهی
- مشوق حسابرسی مالی
- ثبت علامت تجاری
- رصد و تحقیقات بازار داخل
- اخذ استانداردها و مجوزهای بین‌المللی
